Veelgestelde vragen over Mantelzorg

Mantelzorg betekent dat iemand langdurig en onbetaald zorgt voor een naaste die ziek, gehandicapt of hulpbehoevend is. Dit kan gaan om een partner, ouder, kind, familielid, buur, vriend of kennis.   

Mantelzorg is iets dat je overkomt, je kiest er meestal niet bewust voor. Vrijwilligerswerk kies je wel bewust. 

Voor mantelzorgers gelden andere regels dan voor zorgprofessionals, omdat mantelzorg geen betaald werk is.   

In dit filmpje wordt eenvoudig uitgelegd wat mantelzorg is: https://youtu.be/ZdugLmtT8h0 

 

Nee, mantelzorg is niet verplicht. Je kiest er zelf voor om iemand te helpen, en je doet dat onbetaald.  De overheid of een organisatie mag jou niet verplichten om mantelzorg te geven.  Ook als je samenwoont met degene die zorg nodig heeft, ben je niet wettelijk verplicht om die zorg te geven. 

Gebruikelijke zorg is hulp die mensen elkaar normaal geven in een huishouden, zoals koken, schoonmaken of boodschappen doen.  Mantelzorg gaat verder. Het is intensieve en langdurige zorg, bijvoorbeeld hulp bij persoonlijke verzorging of medische handelingen. 

Als mantelzorger mag je verschillende handelingen doen, zoals: 

• medicijnen geven, 
• injecties geven, 
• helpen met eten en aankleden, 
• helpen met douchen en tandenpoetsen, 
• en andere dagelijkse zorgtaken. 

Ja, dat mag, ook sommige medische handelingen die normaal alleen zorgprofessionals doen.  Maar: 

• je moet de handeling goed kunnen uitvoeren, 
• je moet altijd overleggen met een arts of wijkverpleegkundige, 
• de cliënt moet toestemming geven. 

 Je mag bijvoorbeeld geen operatie doen als je geen arts bent. 

Ja, als je een fout maakt die je had kunnen voorkomen, ben je aansprakelijk.  Dat geldt ook als degene die je helpt in een verpleeghuis woont. Het verpleeghuis moet dan controleren of jij de handeling goed kunt uitvoeren.  Ook andere mensen uit het netwerk zijn zelf verantwoordelijk voor wat zij doen. 

Meestal ben je verzekerd via je particuliere aansprakelijkheidsverzekering (AVP). Vrijwel iedere gemeente in Nederland heeft een gratis verzekering voor vrijwilligers die ook geldt voor mantelzorgers. Vraag dit na bij je gemeente.  

Als een verpleeghuis jou vraagt om ook bij andere bewoners te helpen, dan ben je vrijwilliger.  Het verpleeghuis is dan aansprakelijk als er iets misgaat.  Laat dan een vrijwilligerscontract maken, zodat je verzekerd bent.  Doe je dit op eigen initiatief, zonder opdracht, dan ben je zelf aansprakelijk. 

Je kunt bij de gemeente terecht voor hulp bij je zorgtaken. Ook organisaties zoals MantelzorgNL geven advies, bijvoorbeeld via de Mantelzorglijn. Daar kun je vragen stellen over aansprakelijkheid, verdeling van zorg en je rechten als mantelzorger. 

Vergeet niet om ook steun te vragen aan mensen in je eigen omgeving.